Het belang van logging in cybersecurity
15 oktober 2024
Door: Michael Bijtenhoorn van The Trusted Third Party (TT3P)
Cybersecurity staat voortdurend in de schijnwerpers. Logging is hierbij vaak een ondergewaardeerde, maar zeer cruciale pijler van een sterke beveiligingsstrategie. Hoewel organisaties investeren in bekende technologieën zoals antivirus, firewalls en back-up systemen, wordt het belang van goede logging vaak over het hoofd gezien.
Wat is logging?
Logging houdt in dat digitale systemen gebeurtenissen vastleggen zoals inlogpogingen, systeemwijzigingen en toegang tot gevoelige gegevens. Elke activiteit in een IT-systeem, van het openen van een bestand tot een aanmeldpoging, wordt geregistreerd met details zoals tijd, locatie, en de gebruiker die betrokken was. Deze gegevens kunnen later worden gebruikt voor analyses, het opsporen van incidenten, of om te voldoen aan regelgeving. De AVG is daar een voorbeeld van.
Waarom is logging zo belangrijk voor cybersecurity?
- Een goed opgezet logging-systeem helpt afwijkend gedrag en mogelijke cyberdreigingen snel op te sporen. Als een hacker toegang probeert te krijgen tot een systeem of gevoelige data probeert te exfiltreren, kunnen loggegevens deze ongebruikelijke activiteiten identificeren voordat er schade wordt aangericht;
- Wanneer er een beveiligingsincident plaatsvindt, zijn logs onmisbaar voor het begrijpen van de omvang en oorzaak van de aanval. Ze bieden forensisch inzicht in wat er is gebeurd en helpen bij het traceren van de aanvalsmethoden;
- Veel regelgeving, zoals de AVG in Europa, verplicht organisaties om gedetailleerde logboeken bij te houden. Een goede logging-structuur zorgt ervoor dat organisaties kunnen aantonen hoe gegevens worden beschermd en wie er toegang heeft tot kritieke systemen en informatie;
- Door gebruikersgedrag in de gaten te houden, kunnen organisaties potentiële risico's vanuit hun eigen medewerkers opsporen. Afwijkende activiteiten, zoals toegang tot gevoelige informatie buiten werktijden, kunnen wijzen op interne dreigingen zoals datadiefstal.
Logging als cruciale dienst van je IT-leverancier
Voor elke organisatie die samenwerkt met een IT-leverancier, moet logging een onderwerp van gesprek zijn. Logging is niet alleen een technische vereiste, het is een dienst die een essentiële rol speelt in het waarborgen van de veiligheid van digitale systemen. Wanneer je als organisatie gebruikmaakt van de diensten van een IT-leverancier, moet je ervoor zorgen dat logging een integraal onderdeel van deze diensten uitmaakt. Zonder logging mis je kritieke gegevens om cyberaanvallen te detecteren en hierop te reageren. Het kan zelfs je belangrijkste hulpmiddel zijn als er een hack plaatsvindt. Organisaties die logging negeren, lopen het risico dat ze achteraf spijt krijgen wanneer ze geconfronteerd worden met een inbreuk waar geen spoor van terug te vinden is. Het ontbreken van loggegevens maakt het bijna onmogelijk om te begrijpen wat er precies misging, waardoor je blootgesteld blijft aan verdere aanvallen.
Hoe ziet een goed logging-systeem eruit?
Bij het bespreken van een logging-oplossing met je IT-leverancier, zijn er enkele essentiële aspecten waar je op moet letten. Een goed logging-systeem begint met selectieve en gerichte logging. Het is niet noodzakelijk om elke kleine activiteit vast te leggen.
Leg de focus in plaats daarvan op kritieke activiteiten zoals toegang tot gevoelige data, systeemwijzigingen en gebruikersgedrag. Dit zorgt ervoor dat de analyse van de gegevens beheersbaar blijft en effectief kan worden uitgevoerd.
Daarnaast is real-time monitoring van grote toegevoegde waarde. Een effectief logging-systeem analyseert de verzamelde data onmiddellijk, zodat verdachte activiteiten direct opgemerkt kunnen worden. Hierdoor kan snel gereageerd worden op mogelijke bedreigingen, wat de kans op schade door een aanval aanzienlijk verkleint.
Logs moeten veilig worden opgeslagen en gedurende een langere periode worden bewaard, zoals wettelijk is vereist. Het is belangrijk dat de logs niet kunnen worden gemanipuleerd of verwijderd, vooral niet door insiders die kwade bedoelingen hebben. De loggegevens moeten betrouwbaar zijn en blijven en kunnen worden gebruikt voor forensisch onderzoek en beveiligingsaudits.
Wat is de waarde van logging in de praktijk?
Wanneer een cyberaanval plaatsvindt, zijn logbestanden vaak de eerste bron van informatie die helpen te begrijpen hoe de aanval zich heeft voltrokken. Als een organisatie wordt gehackt en er zijn geen logs beschikbaar om te achterhalen wie toegang heeft gehad tot welke systemen en data, dan kan dit leiden tot grote onzekerheid en kan dit betekenen dat de organisatie zich slecht kan verdedigen tegen toekomstige bedreigingen.
Veel organisaties realiseren zich pas het belang van logging wanneer het te laat is. De schade door een hack wordt verergerd door het gebrek aan inzicht, en dit maakt incidentrespons inefficiënt en vaak ineffectief. Zorg er dus voor dat je altijd de relevante logging bechikbaar hebt. Wanneer je met een IT-leverancier werkt, controleer dan altijd of logging volledig is geïntegreerd in hun dienstverlening.
Onmisbaar middel voor cybersecurity
Logging is een onmisbaar middel binnen elke cybersecurity-strategie. Het stelt organisaties in staat om dreigingen vroegtijdig te detecteren, effectief te reageren op incidenten en te voldoen aan wettelijke verplichtingen. Zorg ervoor dat je bij het bespreken van de diensten die je afneemt bij je IT-leverancier en bij leveranciers van cloud-toepassingen (Software-as-a-Service) de logging niet over het hoofd ziet. Logging is geen optie, maar een noodzaak.